زندگینامه ای کوتاه از امام رضا(ع)

علی بن موسی الرضا (به عربی: عَلیُّ بْنُ موسَی الرِّضا؛ زادهٔ ۱۱ ذی‌قعدهٔ ۱۴۸ هجری قمری / ۲۹ دسامبر ۷۶۵ میلادی در مدینه – درگذشتهٔ آخر صفر ۲۰۳ هجری قمری / ۵ سپتامبر ۸۱۸ میلادی در توس)، فرزندِ موسی بن جعفر و نجمه خاتون و از نسل محمد، پیامبر اسلام، است.

به گزارش برنا؛ امام رضا (ع) امام هشتم شیعیان دوازده‌امامی بعد از پدرش موسی کاظم و پیش از پسرش محمد تقی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هرچند منابع در علت و چگونگی ملقب شدن وی به عنوان رضا دچار اختلاف هستند، اما همگی بر شهره بودن او به این لقب، اتفاق دارند. از دیگر القاب وی، شاه خراسان است و کنیه او ابوالحسن ذکر شده که به جهت هم کنیه بودن با پدرش، به ابوالحسن ثانی خوانده شده‌است.

دوره زندگانی علی بن موسی الرضا همزمان حکومت عباسیان بوده‌است که با مشکلات عدیده‌ای از جمله جنگ‌های داخلی و شورش‌های مختلفی علیه حکومت مواجه بودند. امامت وی با خلفای عباسی، هارون الرشید، امین و مأمون مقارن بوده است. او در عصر حکومت هارون و امین، غالباً به مبارزه با جریان‌های انحرافی در اعتقادات اسلامی و تثبیت مذهب امامیه پرداخت.

در این دوران با تدارک سفر و مناظرات با بزرگان ادیان و فرق مختلف، سعی در کاهش گسترش فرقه‌های نوظهور کرد. مبارزه با جریان واقفیه که پس از مرگ موسی کاظم و انکار امامت وی رخ‌داد، از جمله اهم اقدامات وی بشمار می‌آید. حکومت نیز در این دوران مواجهه‌ای با وی نداشته‌اند.

پس از پیروزی مأمون عباسی در جنگ با امین در سال ۱۹۸ هجری، مأمون با گسترش قیام‌های شیعی مواجه شد. او به دنبال راهی برای پیروزی بر این شورش‌ها، تصمیم گرفت علی بن موسی الرضا را در حکومت دخیل کند و به همین منظور مقام ولایتعهدی خویش را به عهدهٔ او گذاشت. هرچند علی بن موسی، نسبت به پذیرش منصب ولایتعهدی استنکاف نمود، اما مأمون او را در سال ۲۰۰ ه‍.ق به مرو، پایتخت خود، احضار کرد.

این رویداد که مهمترین فصل تاریخی حیات علی بن موسی الرضا است، در سال ۲۰۱ ه‍.ق صورت پذیرفت. در طول مسیر، اتفاقات فراوانی از کاروان علی بن موسی گزارش شده‌است که پررنگ‌ترین آنها، استماع و استنساخ حدیث سلسله‌الذهب توسط اهالی نیشابور می‌باشد. علی بن موسی در طول مسیر حرکتش به مرو، به ایراد سخنرانی، گفتگو با شیعیان خویش، اعتراض به احضارش به مرو و… پرداخت. پس از این انتصاب، خاندان عباسیان حاضر در بغداد که غالباً از جناح مخالف مأمون محسوب می‌شدند، اقدامات مأمون را نگران‌کننده دانستند و سرانجام مأمون را از خلافت عزل کردند و ابراهیم بن مهدی را به خلافت برگزیدند.

مأمون برای دفاع از خود، به همراه علی بن موسی عزم بغداد کرد. با رسیدن کاروان مأمون به سرخس، وزیرش فضل بن سهل توسط تعدادی از سران سپاه ترور شد و دو روز بعد وقتی کاروان مأمون به توس رسید، علی بن موسی بیمار شد و از دنیا رفت. بسیاری از منابع، قتل وزیر و مرگ ولیعهد مأمون در این فاصله زمانی کوتاه را نشانه توطئه مأمون دانسته‌اند.

این درحالی است که منابع شیعی و بسیاری از منابع اهل سنت به صراحت مرگ علی بن موسی را مسمومیت بر اثر زهر گزارش نموده‌اند؛ هر چند در منابع اهل سنت دربارهٔ شخص قاتل، اختلافاتی وجود دارد، اما منابع شیعی مأمون را مسئول این ترور دانسته‌اند.

در نهایت وی در یکی از روستاهای توس به نام سناباد به خاک سپرده شد. در مدفن وی، بعدها حرمی احداث شد و شهری پیرامون پدید آمد که مشهد (محل شهادت) نامیده شد. مقبرهٔ وی سالانه مورد زیارت میلیون‌ها زائر مسلمان از ایران، پاکستان، بحرین، عراق و دیگر کشورها قرار می‌گیرد.

علی بن موسی در دوران امامتش بر شیعیان، با تدریس و بیان روایات فقهی و اعتقادی مذهب شیعه امامی را تحکیم کرد. در این دوره، وی رویکرد فقهی شیعه را از مدیریت مستقیم و دریافت پاسخ سوالات فقهی از شخص امام، به مدیریت با واسطه از طریق راویان حدیث و استفتاء از مجتهدان، مبدل ساخت. وی همچنین به جهت استفاده از فضای باز اعتقادی و سیاسی، توانست نسبت به پدرش موسی کاظم، شاگردان بیشتری را تربیت نماید. با وجود این فضای باز، شاگردان وی قادر به ملاقات‌های آزادانه با او نبودند.

همین امر سبب شد تا علی بن موسی، مراجعات دینی خود را به شاگردانش ارجاع داد. جایگاه علمی علی بن موسی الرضا، منحصر در تشیع نبوده و اهل سنت نیز وی را به عنوان دانشمندی اسلامی ستوده اند. درباره جایگاه علمی وی آورده‌اند که در بیست سالگی در مسجد نبوی در مدینه بر مردم فتوا می‌خواند. بیان دیدگاه‌های علمی وی در علوم و فنون دیگری چون طب، حکایت از جایگاه ویژه او در نزد سایر دانشمندان دارد. از سه رساله مهم منسوب به وی، یک رساله مربوط به علم پزشکی است.

 

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: علی بن موسی الرضا مشکلات پایتخت شیعیان قتل مرگ خاک مسلمان شیعه امام رضا ع علی بن موسی الرضا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۱۹۷۲۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقشه اصلی براندازان خدشه وارد کردن به عنصر انسجام است

به گزارش خبرگزاری مهر، اولین نشست تبیینی غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی در سی و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران با محوریت «وحدت ملی»، با حضور محمدحسین صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، امروز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت برگزار شد.

صفار هرندی در این نشست گفت: مقوله وحدت ملی و یکپارچگی و انسجام، برای کشور و جمع بزرگی که واحد سیاسی مشخصی را شکل می‌دهند، طبیعی و ابتدایی‌ترین نیاز است. اصلی‌ترین نقشه کسانی که با نیت براندازی به سراغ کشورها می‌آیند، خدشه وارد کردن به عنصر انسجام است. پس از فتنه ۱۳۸۸، وزرای دفاع عضو ناتو در یکی از نشست‌های سیاسی و استراتژیک، به مخدوش شدن ارتباط مردم با حکومت و یکدیگر تاکید کردند. در چنین طرحی ارتباط حاکمان با یکدیگر نیز باید متزلزل شود و برای تحصیل این مقصود و ایجاد تنگنا در زندگی مردم، تحریم و افزایش تحریم‌ها را اصلی اساسی دانستند. با ایجاد چنین اختلالی، اگر ادبیات انتقادی به مرحله اعتراضی و پس پرخاش‌جویی برسد، رابطه حکومت و مردم مخدوش و به عبارتی سرمایه اجتماعی متزلزل می‌شود.

وی با تاکید بر لزوم وحدت بین مسوولان گام بعدی را در وحدت‌شکنی و بر هم زدن سامانه‌های انسجام‌بخش، اختلاف‌افکنی در سطح مقامات و مسوولان دانست و گفت: با آنکه اکنون به صورت نگران‌کننده دچار این موضوع نیستیم، ولی گاهی در مدیریت‌های اجرایی یا تقنینی شاهد ایجاد فضای تعارض بین دو قوه می‌شویم که نه تنها سبب پیشبرد امور نمی‌شود، بلکه حالتی خصومت‌آمیز نیز به خود می‌گیرد. این برای انسجام یک حکومت اخلالی اساسی است و خواست عمومی جامعه به هیچ وجه تنازعی از این جنس نیست. مردم می‌دانند که حاصل این تعارض، عقب ماندن از خدمت دستگاه‌ها به مردم است. اما جریانی که از بیرون این آسیب را تدارک دیده، صورتی ظاهری برای آن می‌سازد که مردم را به دو دسته تقسیم می‌کند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: توقع می‌رود هوشمندی و هوشیاری، هم در سطح مقامات و هم در میان مرد، به ویژه نخبگان که نیروهای پیشران اجتماعی و سیاسی هستند، در مواقع خطر بازدارنده از ورود به عرصه‌ای باشد که هیچ بهره داخلی ندارد.

وی با اشاره به دوران جنگ و بحران‌های گذشته ایران، گفت: قدرت‌های مسلط جهانی و کشورهای غربی که ما را به عنوان عنصری مزاحم برای اهدافشان تلقی می‌کنند، با به نتیجه نرسیدن نقشه‌های معمول برای مواجهه با ما، دست به عملیات‌های خرابکارانه‌ای چون فاجعه ۷تیر۱۳۶۰ در بخش‌های حساس کشور می‌زنند که در کشورهای معمولی دیگر منجر به جابه‌جایی حکومت می‌شود.

صفارهرندی گفت: اما در ایران ما، باوجود قرارگرفتن استان‌های مرزی در آستانه سقوط، باز هم ملت و کشور در زمان بحران خود را مدیریت کرده و تجربیات دشمنان ناکام مانده است. به ویژه در تجربه جنگ تحمیلی و قرارگیری در وضعیت جنگی، کشور ما که شرایطی مشابه آنچه بر مردم غزه می‌رود داشت بسیار عالی عمل کرد.

عضو شورای نظارت بر صداوسیما گفت: دشمن به تناسب موسمی که در آن قرار داریم، ترفندهایی به کار می‌برد. آخرین برنامه بی‌سابقه‌ای که به امید نقطه نهایی سقوط ما به کار گرفتند نیز، تحریم‌های گسترده‌ای بود که با اتحاد مردم، آن را خنثی کردیم و سختی‌هایی را که در گذشته به آسانی موجب تسلط دشمن می‌شد دور زدیم. ما حتی از دوستان دشمنانمان هم برای بر هم زدن این سامانه تحریمی استفاده کردیم و برای دیگران نیز الگو شدیم. حالا در تمام منطقه کسانی که با ما آرمان‌های مشترک دارند، مانند ما عمل می‌کنند و ایمان دارند می‌توان در مقابل آنان ایستاد.

وی با اشاره به اینکه وحدت ملی برای ما یک توافق داخلی است و وقتی دچار خدشه می‌شود، زمینه یک جنگ بزرگ داخلی، نفوذ بیگانه و تصرف سرزمینی توسط دشمن را فراهم می‌سازد، خاطرنشان کرد: دشمن در مقابل این ملت یکپارچه، بر تنوع فرهنگی، قومیتی و مذهبی به‌عنوان ظرفیت‌هایی برای بر هم زدن انسجام حساب کرده و این موضوعات را مبنایی برای به‌وجود آوردن بحران و اختلال کرده است.

صفارهرندی گفت: آنچه در جریان تظاهرات مردم در برلین بسیار تکان‌دهنده و یادآورنده خطر بود، بالارفتن شانزده پرچم به نام ایران بود. دشمن، ایران مقتدر و بزرگ را تکه‌تکه و کوچک می‌خواهد؛ چنان‌که عراق‌ سوریه و لبنان را نیز این‌چنین می‌خواستند. عملیات‌های اخیر در ایران، همه در همین جهت بود و دیدیم که عناصر وحدت ملی مورد تعرض قرار گرفت و به مرکزیت نظام اهانت شد.

وی با تاکید بر اینکه وحدت ملی ارزشمندترین سرمایه یک ملت است و باید از آن پاسداری شود، گفت: با وجود اینکه بهانه برای اختلافات زیاد است، ولی از کنار اختلاف در یک امت، می‌توان به زایش نیز رسید. اختلاف نباید سرمایه‌های ملی را بسوزاند و از حد گفتمانی خارج شود و به تنازع میدانی برسد.

صفارهرندی در پایان گفت: بخشی از خدشه به وحدت نیز محصول غفلت‌های خودمان است. گاهی ما اختلافی جزیی را به اختلافی بزرگ می‌کنیم؛ ولی امید است محیط کتاب و رجوع به دانایی ما را در همچین عرصه‌هایی راهنمایی کند.

کد خبر 6100772 زینب رازدشت تازکند